Mei 2023 - Onlangs verscheen op het nieuws dat 6000 mbo-ers laaggeletterd de opleiding verlaten. Bron was De Staat van het middelbaar beroepsonderwijs van de Onderwijsinspectie. Al eerder was bekend dat 25% van de MBO-studenten de teksten in studieboeken niet begrijpen. Hierdoor ondervinden zij problemen bij vervolgopleidingen en in de maatschappij en krijgen zij niet dezelfde kansen als jongeren die de taal wel goed beheersen. Dat is kansenongelijkheid.

Deze lage Nederlandse taalvaardigheid was al lang bekend bij docenten in het MBO. Dat was voor mij twee jaar geleden aanleiding voor mijn masterthesis-onderzoek bij Entree Rijn IJssel. Ik merkte tijdens mijn workshops ‘creatief schrijven’ dat Entree-studenten (MBO-1) wel plezier in lezen en schrijven konden krijgen. Dat resulteerde in een pilot ‘Vrij lezen’ in de klas en kwantitatief en kwalitatief onderzoek naar de effecten hiervan op hun Nederlandse taalvaardigheid en leesmotivatie.

Inmiddels zijn alle resultaten van dit onderzoek verwerkt, conclusies getrokken, discussies uitgewerkt, aanbevelingen gedaan en in april 2023 ben ik geslaagd voor de Master Pedagogiek aan de Hogeschool van Arnhem en Nijmegen (HAN). Vanaf nu is mijn masterthesis inclusief aanbevelingen beschikbaar voor geïnteresseerden.

Aantal resultaten thesisonderzoek
Uit het onderzoek is gebleken dat de experimentele groep, die twee keer in de week een half uur in de klas heeft gelezen, meer vooruit is gegaan op de F-toets/F-examen ‘Nederlands lezen’ dan de controlegroep die Nederlands volgde op de ‘gewone’ manier. Echter, de cijfers zijn niet significant en deze vooruitgang mag daarom niet worden toegeschreven aan het ‘Vrij lezen’.
Docenten en studenten ervaren echter wel een groei in Nederlandse taalvaardigheid en woordenschat als gevolg van het ‘Vrij lezen’ in de klas. Ook de leesmotivatie is ontwikkeld, niemand van de studenten en docenten van de experimentele groep wilde stoppen met het project. Inmiddels is ‘Vrij lezen’ in de klas vanaf de februarigroepen 2023 bij Entree Rijn IJssel ingevoerd.
Op basis van de theorie (Krashen, 2011; Mol & Bus, 2011) is het ‘Vrij lezen’, leesboeken lezen, als taalinterventie veelbelovend. Ik hoop dat naar aanleiding van mijn aanbevelingen voor significante resultaten, het kwantitatieve deel van dit onderzoek nog een keer wordt herhaald binnen het MBO. De studenten zijn het waard.